De vraag die voormalig bestuursvoorzitter van ING-Nederland Diederik Laman Trip (77) nu het meest bezighoudt, zijn de maatschappelijke ontwikkelingen die van groot belang zijn voor de toekomst van zijn kinderen en kleinkinderen. Daarnaast spelen microckredieten nog steeds een grote rol in zijn werkzame leven.
Jaren geleden, in 2004, heb ik Diederik geïnterviewd bij het begin van zijn functie als bestuursvoorzitter van ING-Nederland. Dit interview ligt keurig uitgespreid op de keukentafel als ik hem in Velp kom interviewen. Zijn gezin: vrouw Tessie, kinderen (twee dochters en een zoon) en inmiddels zes kleinkinderen, zijn en blijven het middelpunt van zijn bestaan. Zijn afscheid als bestuursvoorzitter van ING in 2005 is het einde van zijn 25-jarige loopbaan bij ING en het einde van zijn werkend bestaan maar ook het begin van een lange loopbaan met veel verschillende maatschappelijke functies met als rode draad microkredieten.
Diederik: “Soms neem je een beslissing die je leven verandert, zonder dat je je daar op dat moment van bewust bent. In 2004 nam ik, namens ING, de beslissing om het Jaar van de Microkredieten van de Verenigde Naties te sponsoren voor een bedrag van 500.000 euro. Die beslissing bleek achteraf, voor mezelf, een van de beste beslissingen te zijn die ik ooit heb genomen. Zeker toen de ING mij daarna toestemming gaf om als lid van de Advisory Group van de United Nations microkredieten over de hele wereld bekendheid te geven.” Diederik, Je spreekt zelf over je eerste en tweede loopbaan. De eerste begon direct na je studie bedrijfskunde, in 1972 bij Akzo-Nobel. In 1979 vertrok je naar WestlandUtrecht Hypotheekbank (WUH), de start van een lange loopbaan binnen ING. Diederik: “WUH was op dat moment het meest winstgevende onderdeel van de Amsterdamse beurs. Mijn taak was om vanuit Parijs een rol te spelen bij het opzetten van het buitenlandbedrijf. Tot de onroerendgoedmarkt in de tachtiger jaren plotseling instortte en de koerswaarde van WUH dramatisch daalde. Ik heb geholpen WUH onder te brengen bij NN. Van directeur van WUH, werd ik toen trainee bij NN. Heel apart. Maar, Ik mocht vertrekken naar Security Life in Denver (USA). Daar hebben we als gezin drie jaar gewoond. Ik begon daar met niks. Drie jaar later ging ik daar weg als senior-vicepresident en werd ik directeur Management Development bij NN in Den Haag. Later ben ik naar het Levenbedrijf gegaan in Rotterdam en daar heb ik bijna vier jaar gezeten.” Wat was toen het verschil tussen het Amerikaanse bedrijfsleven en dat in Nederland? “In Amerika is de aandeelhouder de baas en die kan direct invloed uitoefenen op de benoemingen aan de top. Het bedrijfsleven in Amerika was en is heel hiërarchisch. De financiële resultaten zijn in Amerika het belangrijkst. Iedere nieuwe CEO zet de onderneming naar zijn hand. Daardoor wordt de koers vaak veranderd, het bedrijf onrustig en het is feitelijk heel inefficiënt. Aan de andere kant had je NN. Heel solide, heel stabiel, waar mensen elke dag rustig hetzelfde deden. Een hele grote mammoettanker waar nieuwe CEO’s nauwelijks de koers konden wijzigen en men ook minder kon reageren op marktontwikkelingen. In die tijd was dat ook niet zo erg nodig.” Je hebt in de glorietijd van de tussenpersonen bij NN gewerkt. Het fêteren van deze tussenpersonen heeft NN geen windeieren gelegd. Hoe kijk je daar nu op terug? “In mijn tijd als directeur Nationale Nederlanden Leven was het voor de mensen die in de commercie zaten een gouden tijd. We betaalden enorme provisies aan de tussenpersonen en ze werden op alle mogelijke uitjes getrakteerd. Naar de wereldkampioenschappen voetbal in Orlando in 1994 vlogen we diverse keren in zes weken tijd de plas over met 200 tussenpersonen. Het kon allemaal niet op. Dat is allemaal afgeschaft en dat vind ik een hele goede zaak. Ik heb nog een brief van een regiodirecteur die beschrijft hoe geweldig de reputatie van NN in de hele verzekeringswereld toen was. We liepen op wolken. Achteraf gezien kan je daar natuurlijk veel op afdingen.”
Diederik Laman Trip: “Ik beschouw mijn loopbaan bij NN en de ING als een prachtige aanloop naar wat ik daarna heb mogen doen.”
Van NN ging je naar de RVS “Ik werd voorzitter van de RVS. Die waren bezig met de fusie met Victoria Vesta. Een heel ingewikkeld proces, want de ene buitendienst verdiende veel meer dan de andere buitendienst. Plotseling overleed de heer Schalenkamp, de voorzitter van de Postbank, door een auto-ongeluk op weg naar zijn werk. Van Ede werd ik overgeplaatst naar Amsterdam. Het was een hele opmerkelijke beslissing om een verzekeringsman voorzitter van de Postbank te maken. Godfried van der Lugt (RvB) gaf mij het vertrouwen om die stap te maken.” En toen kwam de commercial ‘15 miljoen mensen’... “Ik denk, met alle respect voor NN, dat dit mijn leukste baan is geweest. NN was een belangrijke Nederlandse speler, maar de Postbank was tig keer groter. Postbank had de beroemde commercial over ‘15 miljoen mensen’ bedacht. In mijn tijd kwam die commercial live op tv. Iedereen kende dat lied, en de Postbank. De Postbank was een maatschappelijk verantwoord merk en de kunst was om die reputatie goed te blijven bewaken. We wilden in de top drie van de goedkoopste bankproducten in Nederland zitten. De druk vanuit de top van ING op ons als bestuur van Postbank werd steeds groter. Mijn directieteam en ik hebben aardige interne gevechten geleverd in het belang van de Postbank.” Ewald Kist werd in 2004 als voorzitter Raad van Bestuur ING Groep opgevolgd door Michel Tilmant. Inmiddels was jij voorzitter van het bestuur van ING Nederland en gaf je leiding aan de vier Nederlandse divisies; Retail, Intermediair (NN, Movir en WUH), Wholesale en Operations. “ING Nederland was een heel mooi concept en een multibrandingstrategie, waarbij ieder merk zijn eigen serviceconcept had. Het merk is van de klant, zeiden we toen. Dat liep allemaal redelijk goed. Ik vond dat binnen ING de maatschappelijke aspecten meer onder de aandacht moesten worden gebracht. De afdeling Corporate Social Responsibility kwam met microkredieten en we zagen welke rol die konden spelen in derdewereldlanden. In 2005 had de Verenigde Naties als thema van het jaar ‘microkredieten’ gekozen. Zij zochten sponsors. In een splitsecond heb ik toen besloten 500.000 euro subsidie aan dat project van de VN te doneren. Dat moment heeft mijn leven veranderd.” Met de komst van Michel Tilmant als voorzitter RvB deden de Belgen hun intrede in Nederland. Welke cultuurverandering brachten zij mee? “Men besloot een jongere generatie in de RvB te benoemen en mij over te slaan. Ik was ontzettend teleurgesteld en eigenlijk hartstikke boos. Ik had heel loyaal ING gediend en vond dat je zo niet met mensen omgaat. Dat kreeg Tilmant ook in de gaten. Bovendien wilde hij van het merk Postbank af. Wij hadden dus stevige discussies. Ik zat hem in de weg. Met mijn zoon Rutger ging ik op vakantie naar Zuid-Afrika en we bezochten de gevangenis waar Mandela zo lang opgesloten had gezeten. Daar heb ik het licht gezien. Ik zat buiten op een bankje en dacht: dit ga ik niet meer doen. In het vliegtuig terug heb ik dat verder uitgedacht. De volgende morgen zat ik bij Tilmant. ‘Doe mij maar een vertrekregeling en ik ga’. Onderdeel van die regeling was dat ik namens ING het Jaar van de Microkredieten bij de VN mocht meemaken. Dat was volstrekt in lijn met mijn streven naar meer maatschappelijke activiteiten”, zegt Diederik.
Diederik Laman Trip met kleinzoon Hayo.
En toen? “De VN had in het kader van ‘International Year of Microcredits’ in 2005 een adviesraad in het leven geroepen waarin drie Europeanen zaten: prinses Máxima, Marilou Goldstein Brouwers van de Triodosbank en ik. In 2005 ging ik dus met een ING-kaartje met daarop ‘Special Advisor ING to the United Nations for Microcredits’ de wereld over om microkredieten in het zonnetje te zetten. Feitelijk deed prinses Máxima dat en ik liep twee passen achter haar aan. We kwamen bij wereldleiders en bankiers van centrale banken. We zijn in Oeganda geweest, in Kenia, Zuid-Amerika en Afrika. En overal kon ik dat mooie ING kaartje neerleggen. Ik werk nu al achttien jaar samen met Koningin Máxima. Ook nu nog als lid van het Comité Ondernemerschap van het ministerie van EZ.” Hoe kijk je terug op je loopbaan bij ING en de lange lijst met functies die je sindsdien hebt bekleed? “Ik beschouw mijn loopbaan bij NN en de ING als een prachtige aanloop naar wat ik daarna heb mogen doen. Ik ben NN en ING zeer dankbaar. Zij hebben mij een mooie voorzet gegeven naar al die maatschappelijke activiteiten. Ik ben een gezegend mens. Ik ben fysiek gezond, ik heb een vrouw die fysiek gezond is, ik heb een prachtig pensioen. Ik heb privéomstandigheden waardoor ik heel veel mensen mag laten delen in wat wij hebben opgebouwd aan ervaring en kennis.” Maar? Diederik, heel ernstig: “Mensen met kinderen en kleinkinderen vragen zich af welke hoopvolle signalen de wereld afgeeft. Daar ben ik erg naar op zoek. Welke hoopgevende signalen kunnen wij gebruiken om onze kinderen vertrouwen te geven in onze toekomst. Die zijn er niet zoveel. Er is een oorlog in Europa, het gehalte aan dictators in de leiding van de wereld neemt alleen maar toe. Daarover ben ik erg bezorgd. Maar de ontwikkelingen in de wereld gaan altijd in cycli en het meest hoopgevende, dat klinkt een beetje paradoxaal, is dat een golfbeweging omhoog pas begint als de dip diep genoeg is. En ik denk dat we heel dicht bij dat punt zijn en dat is dan weer hoopgevend.” (Angela van Leeuwen)
Belang van microkredieten
Diederik: “Ik vroeg een keer in Afrika aan iemand waarom microkredieten zo belangrijk zijn. Hij zei: als je iemand een lening geeft, betekent dit dat je iemand vertrouwt en vertrouwen is iets wat mijn mensen zelden krijgen. En als ze de lening gaan aflossen zijn ze trots dat ze je vertrouwen niet beschaamd hebben. Trots is iets wat mijn mensen zelden ervaren. En als ze de lening hebben afgelost, zijn ze onafhankelijk en mijn mensen zijn nog nooit onafhankelijk geweest en weten niet wat dat is. Daarom zijn microkredieten zo belangrijk voor de toekomst van ons land.” Kroon op het jarenlange werk voor Microcredits en de begeleiding van Koningin Maxima over de hele wereld was de uitreiking aan Diederik Laman Trip van het Erekruis van de Huisorde van Oranje door Koning Willem Alexander in september 2022.