De kruitramp in Leiden en een brandverzekeraar

Dit jaar is het 215 jaar geleden dat in Leiden de grootste ramp in de Nederlandse geschiedenis plaatsvond; een kruitschip ontplofte midden in een woonwijk, er vielen 151 doden en 2000 gewonden. Honderden mensen waren ontheemd omdat hun huizen waren verwoest.

Een van de verzekeraars die schade had bij deze ramp was de Bataafsche Brandwaarborg Maatschappij, een voorganger van Delta Lloyd. In de voorwaarden stond dat er zou worden uitgekeerd bij schade door brand. En deze ontploffing was geen brand, maar vuur. Dus in strikte zin zou men niet hoeven uitkeren. Een duivels dilemma voor de Bataafsche, die nog maar net een jaar geleden was opgericht als onderlinge, met als doel om samen de lasten te dragen bij een brand van een van de leden. Het devies luidde: ’t Geen heden in mijn ramp door and’ren is verrigt, wordt, treft hen ’t selfde leed, op morgen mij ten pligt’.

Er werd door de leiding veel gediscussieerd over wel of niet uitkeren, wat ook een ramp voor de Bataafsche zou worden. Het totale bedrag was namelijk 14.000 gulden (nu zo’n 100.000 euro). Maar na rijp beraad, en ook kijkend naar de concurrentie, keerde de Bataafsche toch uit, uit ‘coulance en menselijk begrip voor de moeilijkheden van de verzekerde’. Dit had grote indruk gemaakt op de bevolking en juist het belang van een brandverzekering laten zien waardoor het aantal inschrijvingen groeide. Men was er zelf ook trots op, in alle toekomstige gevallen van twijfel werd er steeds weer op teruggekeken en dan toch uitgekeerd, net als die eerste keer in 1807.

Meer informatie over de geschiedenis van NN of heeft u iets te schenken? Mail naar ingrid.elferink@nn-group.com.

(Ingrid Elferink, Specialist History NN Group)